Khảo luận tình yêu

Theo fb

Pham anh gấu

October 26, 2010

Một chiều nào đó mùa thu đông 2000 trước khi đi Trung Quốc, tự nhiên nổi hứng dịch bài này và gửi lên Netnam đầu tiên. Thời đó là những ngày cuối cùng của Netnam. Khi mình ở Trung Quốc đôi khi có chui được vào Netnam DDS qua đường internet để nói chuyện với các bạn, trong đó có bạn Virgo Phạm trêu đùa mình. Bài này mình thích vì mình dịch rất nhanh và rất hay, chỉ trong có vài tiếng buổi chiều.

KHẢO LUẬN TÌNH YÊU

             Dịch từ bài "On being in love" trong tập "The idle thoughts of an idle fellow"  của Jerome K. Jerome

Chắc hẳn là bạn đã từng yêu! Nếu chưa thì chắc rồi bạn cũng sẽ. Tình yêu cũng giống như bệnh sởi; chúng ta ai cũng sẽ mắc phải. Cũng như bệnh sởi, chúng ta chỉ mắc có một lần. Nên chẳng cần phải sợ là sẽ bị dính vào nó lần thứ hai. Anh nào cũng vậy, hễ cứ qua khỏi rồi thì có thể đi đến những chốn hiểm nguy nhất hay làm những trò dại dột nhất mà vẫn an toàn tuyệt đối. Anh ta có thể đi cắm trại dưới tán lá rừng, lang thang trên những lối mòn đầy lá rụng hay ngồi lại trên những tảng đá rêu phong để ngắm hoàng hôn. Anh ta cũng chẳng còn sợ hãi những ngôi nhà yên tĩnh chốn thôn quê. Anh ta có thể đi chơi với gia đình bằng thuyền xuôi sông Rhine. Anh ta cũng có thể, dù có phải mất đi người bạn thân cuối cùng của mình, dấn thân vào nơi hàm chó vó ngựa của cuộc sống hôn nhân. Anh ta còn có thể nhảy những điệu valse cuồng loạn mà không hề chóng mặt, rồi sau đó rúc vào ngủ ở một góc tối tăm của một nhà kho nào đó mà rồi cũng chỉ bị cảm xoàng. Anh ta cũng can đảm đi dạo dưới ánh trăng trong những hẻm nhỏ đầy hương hoa, hay đi bơi thuyền giữa những đám lau lách lúc chiều tà. Anh ta có thể trèo qua hàng rào mà không sợ nguy hiểm, chui qua bờ rậu rậm rì mà không bị bắt, hay chạy trên đường trơn mà không bị ngã. Anh ta cũng có thể nhìn vào những đôi mắt sáng như ánh mặt trời mà không chói mắt. Anh ta có thể nghe tiếng còi báo nguy mà không chùn tay lái. Anh ta có thể nắm những bàn tay trắng trẻo của các thiếu nữ mà không sợ bị áp lực của chúng giữ cho tay anh ta ở lại đó chẳng rời.

   Không, chúng ta không bao giờ bị tình yêu làm khốn khổ đến hai lần. Thần Cupid không bao giờ bắn mũi tên thứ hai vào cùng một trái tim. Chỉ có những người hầu của tình yêu là sẽ làm bạn của chúng ta suốt đời. Cánh cửa lòng ta có lẽ luôn mở rộng để đón sự tôn trọng, sự khâm phục và sự quý mến, nhưng vị chủ tối cao của những tình cảm này, trên con đường vương giả của mình, chỉ đến thăm có một lần rồi ra đi mãi mãi. Chúng ta thích, chúng ta nâng niu, chúng ta rất, rất quý trọng, nhưng chúng ta sẽ chẳng bao giờ yêu lần nữa. Trái tim của một người đàn ông là một cây pháo hoa chỉ bắn lên trời một lần trong suốt cuộc đời. Giống như sao băng, nó cháy sáng chỉ một khoảnh khắc, và làm sáng rực cả thế giới với vinh quang chốc lát này. Sau đó thì đêm đen của cuộc sống thường nhật chán chường, tẻ nhạt và nhớp nhúa của chúng ta buông xuống; và vỏ của cây pháo hoa đã cháy rụi, rơi xuống đất, nằm bất động chẳng được ai quan tâm, mà cũng chẳng còn ích lợi gì, cứ dần dần tan ra thành bụi. Chỉ một lần thôi, giống như Prometheus hùng mạnh đã dám làm, chúng ta phá tan rào cản ngục tù để trèo lên đỉnh Olympia rồi cướp đi ngọn lửa của các thần linh từ cỗ chiến xa của thần Phobeus. Thật hạnh phúc thay cho những ai xuống được đến nơi khi ngọn lửa kia còn chưa tắt và dùng nó thắp sáng lên những đền thờ nơi hạ giới. Tình yêu là một loại ánh sáng quá tinh khiết để có thể cháy quá lâu bằng những thứ khí hôi hám mà chúng ta thở hít cho qua ngày, nhưng trước khi nó tắt đi chúng ta cũng có thể dùng nó làm mồi châm lên đống lửa ấm lòng của sự yêu thương.

   Mà suy cho cùng thì thứ lửa này phù hợp với thế giới lạnh lẽo của chúng ta hơn là lửa của tình yêu. Tình yêu phải là lửa sáng ở những đền thờ thiêng liêng nhất, những nơi thờ cúng vĩ đại, nơi nó làm sáng tỏ bóng tối mờ của sự trang nghiêm trong tiếng nhạc trầm hùng của các tinh tú chuyển mình. Sự yêu thương vẫn sẽ còn cháy mãi khi ánh sáng trắng chói mắt của tình yêu đã tắt. Sự yêu thương là ngọn lửa có thể chuyển giao từ ngày này qua ngày khác, và càng lúc càng có thể cháy to hơn khi những năm mùa đông của cuộc đời dần đến. Những ông già bà cả có thể ngồi cạnh đống lửa này tay nắm chặt tay, lũ trẻ có thể ngồi sát vào nhau bên nó, bằng hữu và láng giềng luôn có một chỗ ngồi danh dự phía trước, và cả chó Fido và mèo Titty, nếu muốn cũng có thể dí mũi vào gần. 

   Chúng ta hãy cứ đổ thêm than là sự tử tế lên đống lửa đó. Hãy đổ vào đó những lời nói ấm lòng, những bàn tay nắm nhẹ dịu dàng, những cử chỉ chu đáo không vị kỷ. Hãy quạt cho nó cháy mạnh hơn với tính hài hước, sự kiên nhẫn, và sự nhường nhịn. Khi đó bạn có thể quên đi là ngoài kia gió đang thổi mạnh và mưa chẳng ngừng rơi, bởi đống lửa trong nhà bạn luôn ấm áp và tràn đầy ánh sáng, và những khuôn mặt xung quanh đống lửa sẽ toả ra ánh sáng mặt trời bất chấp mây đen che phủ bên ngoài.

   Tôi sợ rằng, Edwin và Angelina yêu quý, các bạn mong đợi quá nhiều từ tình yêu. Chắc các bạn nghĩ rằng chỉ hai trái tim bé bỏng của các bạn là đã đủ để nuôi sự đam mê mãnh liệt và phàm tục này trong suốt quãng đời dài của các bạn. Chớ vội nghĩ thế, các bạn trẻ ạ, đừng tin tưởng quá nhiều vào đốm lửa chập chờn đó. Rồi nó sẽ tắt dần, tắt dần tháng này sang tháng khác, và sẽ chẳng có cách nào đổ thêm dầu vào cho nó cháy được lâu. Các bạn sẽ bất lực, thất vọng, và tức giận ngồi nhìn nó tắt hẳn. Đối với người này thì có vẻ người kia đã trở nên lạnh nhạt. Edwin cay đắng nhận xét rằng Angelina dạo này không còn chạy ra cổng, má đỏ và môi cười, để đón anh khi đi làm về; và khi anh ho, cô ấy cũng chẳng còn khóc và vòng tay quanh cổ anh mà nói rằng cô ấy không thể sống thiếu anh. Cùng lắm là cô ấy gợi ý anh uống thuốc ho, và dù có được thế thì cô cũng nói với giọng kiểu như là cô thấy khó chịu vì tiếng ho hơn là vì thấy anh mệt vì ho. 

   Cũng khổ thân cả cho cô Angelina bé nhỏ, thỉnh thoảng lại khóc thầm, vì Edwin dạo này không còn mang cái khăn mùi xoa cũ ngày xưa cô thêu tặng trong trong túi trong áo khoác nữa.

    Cả hai người đều ngạc nhiên khi thấy dấu hiệu của sự thờ ơ ở người kia, nhưng cũng chẳng ai để ý đến những thay đổi trong chính mình. Nếu họ để ý, thì chắc họ đã không đau khổ thế. Nếu để ý thì họ đã có thể tìm ra nguyên nhân ở đúng chỗ, trong cái manh mún của bản tính đáng thương của con người, và nhờ thế lại có thể cùng nắm tay, vượt lên cái thất bại chung của họ, và bắt đầu xây dựng lại tổ ấm của họ trên một nền móng thực tế và bền vững hơn. Nhưng bất hạnh thay, chúng ta luôn mù quáng với những khuyết điểm của bản thân nhưng lại thông tỏ tường tận những thói hư của người khác. Tất cả những gì xảy đến với chúng ta thì đều là lỗi của người kia. Angelina chắc vẫn sẽ còn yêu Edwin mãi mãi và mãi mãi và mãi mãi nếu như Edwin không thay đổi theo cách khác lạ như thế. Edwin chắc cũng sẽ sùng bái Angelina đến muôn đời nếu như cô cứ vẫn là người cũ khi anh mới bắt đầu biết và tôn sùng cô. 

   Đó sẽ là giờ phút buồn khổ nhất cho cả hai người khi ngọn lửa tình yêu đã tắt mà đống lửa tình thương chưa được đốt lên, và cả hai người đều mò mẫm trong khoảnh khắc lạnh lẽo và cô độc lúc bình minh của cuộc đời để tìm cách khơi lửa lên. Cầu trời cho lửa cháy lên khi ngày vẫn còn dài. Lắm người vẫn còn ngồi bên đống than lạnh ngắt đến tận cuối đêm.

    Thế nhưng, nói nhiều thế này phỏng được ích lợi gì? Có ai khi đang cảm thấy tình yêu của tuổi thanh xuân chảy dạt dào trong huyết mạch lại nghĩ rằng một ngày nào đó nó sẽ chỉ còn chảy chậm và nhỏ giọt! Một chàng trai tuổi hai mươi luôn tin là sẽ mãi yêu cuồng nhiệt ngay cả khi đã sáu mươi tuổi. Chàng ta chắc chẳng bao giờ có thể nghĩ ra được một người quen nào của mình ở tuổi trung niên hay già cả mà vẫn còn phô bày những triệu chứng của một mối tình thâm cuồng nhiệt, nhưng dù thế thì điều này cũng chẳng ảnh hưởng gì đến niềm tin của chàng ta vào bản thân. Tình yêu của chàng ta sẽ chẳng bao giờ thay đổi cho dù tình yêu của mọi người khác đều thay đổi vậy. Chưa có ai yêu như chàng ta yêu, nên tất nhiên kinh nghiệm của cả thế giới về chuyện này đều chẳng thể làm chàng đổi ý. Trời ạ! Chỉ cần qua tuổi ba mươi là chàng đã đứng về phía những kẻ hay chế nhạo tình yêu. Đấy cũng chẳng phải là lỗi của chàng. Các đam mê của chúng ta, dù tốt hay xấu, đều ra đi cùng với sắc hồng trên má. Khi chúng ta ba mươi, chúng ta không ghét bỏ, buồn rầu, vui sướng, hay thất vọng như khi còn trẻ. Thất vọng không còn gợi ý tự sát, thành công cũng chẳng làm xuất hiện cảm giác phấn khích như say. 

    Khi già đi, chúng ta chấp nhận mọi điều ở cung thứ. Có rất ít những đoạn hùng tráng trong những cảnh sau của vở opera cuộc đời. Các tham vọng đặt mục tiêu ít tham vọng hơn. Danh dự được biểu hiện một cách phải chăng hơn và thường thì nó tự thay đổi cho phù hợp với hoàn cảnh. Còn tình yêu thì sao? Tình yêu thì chết. “Sự bất kính đối với những ước mơ của tuổi trẻ” cứ như băng lạnh giết người, bò dần lên và bao phủ trái tim của chúng ta. Những chồi non và những đoá hoa hàm tiếu bị băng giá làm lạnh cóng và thui chột. Những gì còn lại của một nhánh trường xuân trước đây luôn mong mỏi được vươn ra vòng quanh thế giới chỉ là một gốc cây không nhựa sống.

   Các bạn gái sẽ coi tất cả những gì tôi nói ở đây là những lời tà giáo, tôi biết. Họ chẳng thể tin ngay khi chỉ nghe những điều này từ một người đàn ông không còn biết yêu sau khi đã qua tuổi thanh niên, chắc phải đến khi trên đầu anh ta có nhiều tóc bạc thì họ mới nghĩ là những gì anh ta nói có dụng ý tốt. Phụ nữ hiểu phái nam chúng ta từ những nhận xét trong các cuốn tiểu thuyết do người phái nữ viết, và nếu so sánh với những thứ quái dị các tác giả nữ này gán cho đàn ông trong những trang viết của loại văn học kể chuyện đêm khuya này thì cả quỷ dữ cũng vẫn còn là những đại diện trung bình của nhân loại. 

   Trong những thứ tạm gọi là sách này, tình nhân chính, hay là "vị thần Hy Lạp", như hắn ta được đề cập đến một cách đầy ngưỡng mộ; cũng phải nói thêm là tác giả chẳng bao giờ nói rõ nhân vật nam chính này giống vị thần Hy Lạp nào: có thể là gã Vulcan lưng gù, hay Janus hai mặt, mà cũng có thể là Silenus thò lò mũi xanh, vị thần của những điều bí ẩn khó giải thích. Nếu nói về mặt đê tiện, thì nhân vật nam chính này giống với tất cả các vị thần Hy Lạp, có lẽ đây là dụng ý của tác giả chăng nhằm làm giảm đi một chút cái nam tính mà các nguyên mẫu cổ điển của hắn ta có được, mặc dù hắn ta chẳng bao giờ có thể tuyên bố là mình cũng được như thế vì ở thường ở cuối tuổi bốn mươi hắn ta chỉ sánh được với một sợi bún ẻo lả là cùng. 

    Chết thật, thưa các quý cô, để hiểu về chúng tôi bọn tội lỗi già đời mà các cô chỉ nghiên cứu trong sách vở thôi thì sao đủ. Nếu các cô chịu khó nghiên cứu loài người, thì các cô chắc sẽ biết những câu nói lắp vì xấu hổ của một chàng trai trẻ kể một câu chuyện đáng tin hơn là những lời hùng biện trơ tráo của chúng tôi. Tình yêu của một chàng trai trẻ xuất phát từ một trái tim đầy; còn tình yêu của những người đàn ông thì thường là xuất phát từ một dạ dày đầy.

   Thật sự là vậy, dòng hải lưu lờ đờ của một người đàn ông không thể được gọi là tình yêu nếu so sánh với đài phun tràn đầy nước khi trái tim của một chàng trai trẻ bị mũi tên ái tình đâm trúng. Nếu các cô muốn thưởng thức tình yêu thật sự, hãy uống từ dòng suối trong lành mà người trẻ tuổi để trào ra dâng hiến dưới chân các cô. Đừng có đợi đến khi nó đã trở thành một dòng sông đục nước rồi mới quỳ xuống mà cố bắt lấy những gợn sóng. 

    Hay là các cô thích vị đắng, vì nước ngọt và trong làm các cô thấy chán ngắt và sự ô uế của nó sau này làm tăng hương vị trên môi các cô? Có lẽ chúng tôi phải tin những kẻ nói rằng các cô gái chỉ muốn được vuốt ve bằng một bàn tay bẩn thỉu là kết quả của một cuộc sống ô nhục?

   Đấy chính là sự giáo dục được phát ra oang oang hàng ngày từ khoảng giữa những trang bìa vàng đó. Tôi tự hỏi, không hiểu có bao giờ họ, những nữ tì của quỷ dữ ấy, dừng lại để nghĩ xem họ đang làm điều ác nào khi cứ bò trong vườn địa đàng và xui khiến những Eva ngây thơ và Adam ngờ nghệch rằng tội lỗi thì ngọt ngào còn sự đoan trang và đúng đắn thì thô kệch và nhăng nhố? Họ đã biến biết bao nhiêu cô gái ngây thơ thành những người đàn bà ác độc? Họ đã chỉ ra cho bao nhiêu chàng trai yếu đuối rằng những phương cách xấu xa là đường tắt đến với trái tim trinh nữ. Mà nếu như họ viết đúng thực tế của cuộc sống thì đã đi một lẽ. Hãy nói sự thật, từ đó điều tốt sẽ tự sinh ra. Nhưng những bức tranh họ vẽ chỉ là những hoạ phẩm lem nhem lấy từ nguyên mẫu những hoang tưởng thấp hèn của trí tưởng tượng bệnh hoạn của chính họ mà thôi.

    Chúng tôi muốn nghĩ về phụ nữ, không phải như những người phái đẹp vẫn thường tạo ra hình ảnh một Lorleis lừa dối đưa đàn ông đến nơi tự hủy diệt, mà như những thiên thần thiện tâm ra hiệu cho chúng tôi luôn nhìn lên chốn cao cả. Phụ nữ có nhiều năng lực làm cả điều thiện và điều ác hơn là họ biết. Thường thì khi tính cách của một chàng trai đang hình thành cũng là lúc chàng ta biết đến tình yêu, rồi thì cô gái mà chàng yêu có toàn quyền làm cho chàng thành người hay không. Một cách vô thức, chàng tự đóng khuôn mình thành mẫu người mà nàng có thể chấp nhận, dù là tốt hay xấu. Tôi xin lỗi vì tỏ ra không lịch sự nhưng phải nói rằng không phải bao giờ nàng cũng sử dụng ảnh hưởng của mình để đạt được điều tốt nhất. Thế giới của phụ nữ cũng thường bị trói buộc trong những hạn chế của đời sống tầm thường. Người tình lý tưởng của họ là một hoàng tử của những điều vặt vãnh, và để trở thành người đó, có rất nhiều trí tuệ siêu quần, bị ngây vì tình, đã lỡ bước sa chân và “để mất mình cho đời thường, công dụng, danh hiệu, và danh vọng.”

    Thế những cũng chính phái đẹp có thể làm cho chúng tôi trở nên tốt hơn rất nhiều nếu như họ muốn. Để thế giới này đến gần hơn với thiên đàng, sẽ phải nhờ vào phụ nữ nhiều hơn là nhờ vào giới tăng lữ. Tinh thần hiệp sĩ, hào hoa với phụ nữ chưa chết; nó chỉ ngủ vì không có việc để làm. Phái đẹp sẽ phải đánh thức nó dậy để làm việc tốt nhưng trước hết phụ nữ phải xứng đáng với sự sùng bái hào hiệp này.

   Phụ nữ phải đứng cao hơn đàn ông chúng ta. Chính là vì Una mà hiệp sĩ Hồng Thập Tự gây ra chiến tranh. Con rồng đã bị giết không phải vì một bà lớn cung đình nhõng nhẽo và mặt tô vẽ mầu mè nào đó. Hỡi các người đẹp, hãy đẹp cả trong tâm, trong trí cũng như ngoài mặt để cho các hiệp sĩ dũng cảm có thể giành giật vinh quang để phục vụ các vị! Hỡi phụ nữ, hãy quẳng đi những mặt nạ ích kỷ, trâng tráo, và giả dối mà các vị đang đeo! Một nữ hoàng nữa hãy bước lên phía trước, trong hoàng bào chỉ trang trí bằng sự trong sáng giản dị. Một ngàn thanh kiếm, giờ đây đang nằm lười biếng thân đầy rỉ sét, sẽ được tuốt ra khỏi vỏ để đấu tranh chống lại cái xấu vinh danh Người. Hàng ngàn Sir Roland nữa sẽ đặt giáo xuống nghỉ ngơi, và Sợ Hãi, Tham Lam, Nhục Cảm, và Tham Vọng sẽ biến thành cát bụi trước ngọn cờ của Người.

    Có việc tốt nào mà chúng ta không sẵn sàng làm khi yêu? Có cuộc sống tốt nào mà chúng ta không sẵn sàng sống vì người mình yêu? Tình yêu là một tôn giáo mà chúng ta sẵn sàng hy sinh vì nó. Chúng ta tôn sùng không phải một con người như bản thân chúng ta. Đó là một nữ hoàng chúng ta dâng hiến, một nữ thần chúng ta tôn thờ.

    Thử nhớ lại xem chúng ta đã tôn thờ mãnh liệt thế nào! Và thật ngọt ngào khi ta có thể tôn thờ! Chàng trai trẻ, hãy nâng niu giấc mơ tuổi trẻ khi cậu vẫn còn nó! Cậu sẽ sớm biết Tom Moore bé nhỏ định nói gì khi ông ấy hát rằng trong đời không có gì ngọt ngào bằng nửa tình yêu. Ngay cả sự đau khổ mà nó mang lại cũng là một sự đau khổ lãng mạn và nhiệt thành, hoàn toàn khác với nỗi đau trần thế và buồn tẻ của những buồn phiền mô phỏng khác. Ngay cả khi cậu đã mất nàng rồi, khi không còn chút ánh sáng nào trong đời cậu nữa, khi cả thế giới đã trải ra trước mặt cậu một cảnh ghê rợn tối tăm đằng đẵng, thì niềm thất vọng của cậu vẫn pha trộn một chút ngọt ngào và say mê.

    Nhưng nào có ai không dám đam mê tình yêu chỉ vì sợ đau khổ? Và đó là những đam mê tốt đẹp làm sao! Chỉ nghĩ lại thôi cũng làm bạn xúc động. Thật ngọt ngào biết bao khi bạn nói với nàng là bạn yêu nàng, rằng bạn sống cho nàng, và bạn sẵn sàng chết cho nàng! Bạn đã nói điên dại, ấy khoan, chính xác hơn là những dòng lũ lời nói vô nghĩa lý phóng đại nào bạn đã đổ vào tai nàng, và nàng thật tàn nhẫn biết bao nhiêu khi giả vờ là không tin bạn! Bạn đã kính trọng nàng biết nhường nào! Bạn đã khốn khổ chừng nào khi bạn lỡ xúc phạm nàng! Thế mà cũng thật dễ chịu khi bị nàng bắt nạt và phải luôn miệng xin nàng tha thứ mặc dù bạn chẳng hề biết bạn có lỗi gì! Thế giới đen tối biết bao khi nàng hắt hủi bạn, mà nàng làm thế rất thường, nhóc con tinh nghịch, chỉ để thấy bạn đau khổ; trời sáng bừng lên thế nào khi nàng lại cười! Bạn đã ghen tuông biết bao nhiêu với tất cả mọi người xung quanh nàng! Bạn đã ghét cay đắng tất cả những người đàn ông nàng bắt tay, những người đàn bà nàng ôm hôn, cô hầu phòng làm tóc cho nàng, chú nhóc đánh giầy cho nàng, và con chó nàng nâng niu - mặc dù bạn đã phải tôn trọng tất cả những người này và cả con chó! Bạn đã mong gặp nàng biết nhường nào, rồi lại đứng đần ra khi bạn gặp nàng, chỉ nhìn mà chẳng thể thốt ra dù chỉ một lời!

    Thật khó chừng nào những lúc bạn đi ra khỏi nhà vào bất kỳ thời khắc nào của ngày hay đêm để cuối cùng khỏi lạc bước đến đứng dưới cửa sổ của nàng! Bạn không đủ can đảm để trèo vào nhưng bạn cứ đứng mãi ở góc phố và nhìn về phía cái cửa sổ. Bạn còn mong giá như nhà nàng cháy - nhà đã được bảo hiểm nên nếu có cháy cũng không sao - để bạn có thể liều thân xông vào cứu nàng dù sau đó có bị thương hay bị bỏng! Làm gì cũng được miễn là để phục vụ cho nàng. Ngay cả chỉ những việc lặt vặt nhưng ngọt ngào. Bạn đã quan sát từng cử động của nàng thế nào, hệt như một con chó trung thành, chỉ để làm sao có thể đoán biết được trước những mong muốn dù chỉ nhỏ nhất của nàng. Sung sướng biết bao được nàng sai bảo làm này làm nọ! Dâng hiến cả đời cho nàng và chẳng nghĩ đến bản thân dù chỉ mảy may thật là một việc hết sức đơn giản. Bạn đã không đi nghỉ chỉ để tiết kiệm mua cho nàng một món quà nhỏ, để rồi cảm thấy được đền bù một cách hào phóng chỉ vì nàng chấp nhận nó. Những thứ nàng đã cầm vào được bạn thần thánh hoá và trở nên quý giá biết bao nhiêu - cái găng tay nhỏ của nàng, cái ruybăng nàng đã đeo, bông hồng nàng đã từng gài trên tóc - bông hồng mà những cánh héo của nó vẫn đang đánh dấu những bài thơ mà bây giờ bạn chẳng bao giờ thèm ngó ngàng đến.

    Còn nàng, nàng đẹp làm sao, nàng đẹp tuyệt vời làm sao! Cứ như đã có một thiên thần vừa bước vào phòng làm cho tất cả mọi thứ khác trở nên tẻ nhạt và trần trụi. Nàng quá thiêng liêng dù chỉ để chạm vào. Ngay cả chỉ nhìn vào nàng thôi cũng có vẻ như một hành động quá trớn. Bạn thấy xấu hổ nghĩ đến việc hôn nàng hệt như nghĩ đến việc hát to những bài hát xuyên tạc trong nhà thờ. Quỳ xuống và nâng nhẹ bàn tay nhỏ đẹp của nàng lên môi hôn đã là sự báng bổ ghê gớm lắm.

   Phải rồi, những cái ngày ngu muội đó, những thời ngu ngơ mà chúng ta không ích kỷ và có một tâm hồn trong sạch; những ngày ngớ ngẩn mà trái tim đơn giản của chúng ta chỉ chứa đầy sự trung thực, niềm tin, và lòng sùng kính! Phải rồi, những cái thời điên rồ của những ước mong cao thượng và những nỗ lực cao cả! Sao bằng những thời thông thái và thông minh ngày nay khi ta biết rõ tiền là phần thưởng duy nhất đáng để ta phấn đấu, khi ta không tin vào cái gì khác ngoài tính bần tiện, hèn hạ và những lời nói dối, và khi ta không còn quan tâm đến sinh linh nào khác ngoài bản thân ta!