Monday, 19 May 2014

Kiêu hãnh và Định kiến - Tiểu sử Jane Austen


Pride and Prejudice

 ** Tôi dịch cuốn truyện này vào năm 2010 cho bản thân mình chỉ bởi vì nỗi bức xúc khi xem bản dịch của nó xuất bản năm 2009 của Nhà xuất bản hội nhà văn ̣̣̣(người dịch là Diệp Minh Tâm và có đề tựa của Vương trí Nhàn, chịu trách nhiệm xuất bản là Trung Trung Đỉnh, chịu trách nhiệm bản thảo là Phạm Sông Hồng) tôi cảm thấy có nhiều chỗ rất rất không ổn, nếu không nói là quá tệ. Một cuốn tiểu thuyết hay như thế, của một tác giả vĩ đại như thế mà lại dịch ẩu như thế : quá nhiều đoạn sai nghĩa của từ, sai nghĩa của cả câu, bỏ sót không dịch..., dịch trúc trắc khó hiểu do người dịch không nắm rõ tác giả nói gì. Mà lại toàn là những tên tuổi trong làng văn đứng ra bảo lãnh cho sự xuất bản của nó !!! Lúc này khi có điều kiện tôi muốn giới thiệu lại cho những ai quan tâm. Cách viết của Jane Austen hoàn toàn không dễ dịch: câu của bà rất dài, nhiều ẩn ngữ, nhiều liên kết móc nối và luôn luôn giễu cợt rất tinh vi mà không phải ai lúc nào cũng cảm nhận được; còn giọng văn thì nhẹ nhàng tinh tế hài hước dí dỏm. Đấy là cảm nhận chủ quan của tôi. Chắc chắn bản dịch của tôi không khỏi có chỗ thiếu sót, nhưng tôi làm việc này nghiêm túc và chịu trách nhiệm về sai sót của nó. Tôi cũng thành thực mong nhận được ý kiến đóng góp phê bình mang tính xây dựng của người đọc để hoàn thiện nó.

Jane Austen được coi là một trong những tác giả văn học Anh cổ điển hàng đầu. Tác phẩm Kiêu hãnh và Định kiến được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1813 tức là cách đây hơn 200 năm !

Đây là nhận xét của Mark Twin khi được Albert Bigelow phỏng vấn trong quyển Tiểu sử Mark Twin: The Personal and Literary Life of Samuel Langborne Clemens, vol.III ( New York : Harper Brother, 1912):
Khi tôi lấy ra một trong những cuốn sách của Jane Austen, ... như là Kiêu hãnh và Định kiến, tôi cảm thấy tựa như là một chủ quán rượu đang bước vào vương quốc thần tiên. Tôi biết cái cảm giác trong lòng của anh ta là gì và những lời bình thầm kín của anh ta là gì. Anh ta chắc sẽ không tìm thấy chỗ cho khẩu vị của mình, chắc anh ta sẽ nói thế.

Hi hi, muốn biết cái cảm giác đó của Mark Twin thì bạn lại phải đọc tác phẩm của ông ấy để hiểu về bầu không khí của quán rượu thời ấy...

------------------------------

Bạn có thể đọc những trang dịch này nhưng bạn không được phép sao chép nó, hoặc sao chép thì phải dẫn nguồn của trang Blog này hay xin phép chủ trang này.

------------------------------
Jane Austen sinh tại Steventon , Hampshire, vào 16 tháng 12 năm 1775. Cha của bà ngài George Austen đáng kính là hiệu trưởng của Steventon, nơi bà đã sống hai mươi lăm năm đầu  cùng với sáu anh em trai ( hai trong số họ sau này là sĩ quan hải quân trong chiến tranh với Napoleon ) và người chị yêu quí Cassandra. Bà đã đọc ngấu nghiến từ lúc còn bé  các tác phẩm yêu thích gồm các tiểu thuyết của Samuel Richardson, Henry Fielding, và Fanny Burney, thơ của William Cowper và George Crabbe. Gia đình của bà sôi động và tình cảm, họ đã khuyến khích khả năng văn học sớm phát triển của bà, mối tình đầu từ thủa mười hai đã thể hiện trong những tác phẩm đầu tay của thể loại truyện tranh. Những quyển tiểu thuyết đầu tay của bà Elinor và Marianne (1796), Ấn tượng ban đầu (1797), không được xuất bản. Quyển Northanger Abbey phỏng theo thời trung cổ đã được chấp nhận xuất bản năm 1803 nhưng cuối cùng lại bị nhà xuất bản từ chối.

Vào năm 1801 cả gia đình chuyển đến Bath, nơi trong suốt bốn năm Austen có thể quan sát vùng spa nổi tiếng đó mà sau này nó đã thể hiện rất rõ trong tiểu thuyết của bà.  Austen thích giao du thời trẻ và đã có cuộc đính hôn ngắn ngủi vào năm 1802. Hai năm sau bà bắt đầu viết The Watsons, một cuốn tiểu thuyết vẫn chưa được xuất bản. Sau cái chết của cha vào năm 1805  bà sống với mẹ và chị gái  ở Southampton vài năm  trước khi cùng họ chuyển đến ngôi nhà ở Chawton thuộc Hampshire. Đây có thể là ngôi nhà cho suốt cuộc đời còn lại của bà, và bà đã viết nhiều quyển tiểu thuyết trong căn phòng ở đó. Bà tiếp tục chỉnh sửa lại những tác phẩm viết hồi đầu chưa được xuất bản  và năm 1811 phiên bản của Elinor và Marianna được xuất bản như là Lí trí và Tình cảm, hai năm sau là Kiêu hãnh và Định kiến một bản sửa của Ấn tượng ban đầu. Trong vài năm tiếp theo bà xuất bản Mansfield Park (1814) và Emma (1816).

Austen bắt đầu ốm vào năm 1815 có lẽ do bệnh suy tuyến thượng thận Addison và mất vào 18 tháng bảy năm 1817. Xác tín, cuốn tiểu thuyết cuối cùng của bà  và cuốn Northanger Abbey  viết khi trước được xuất bản vào năm sau. Về những ngày cuối cùng của bà , người em trai bà viết : “ Bà viết khi còn có thể cầm được bút mực, và dùng bút chì khi không còn giữ nổi bút mực. Những ngày trước khi chết, bà sáng tác những bài thơ đầy ắp niềm vui và sức sống.” Mặc dù Austen nhận được một số lời ca ngợi từ những người cùng thời với bà như Ngài Walter Scott đáng kính, người đã nhận thấy rõ trong các tác phẩm của bà “xúc cảm tinh tế đã khiến cho mọi thứ và nhân vật ở một nơi tầm thường trở nên thú vị từ sự thật của miêu tả và cảm xúc”  và cả những lời chê bai bà gồm Chalotte Bronte “ rất không hoàn chỉnh và khá là vô cảm’’ và Ralph Waldo Emerson “ giọng văn thô, dàn dựng nghệ thuật khô khan”, những quyển sách của bà không được người đọc đón nhận rộng rãi ngay lập tức. Sự đảo ngược vinh danh đến với bà muộn, vào cuối thế kỉ 19 và đã được kế tiếp bằng sự hâm mộ bền vững và những  lời phê bình ca ngợi rộng khắp trong thế kỉ 20.



No comments:

Post a Comment